top of page

Co to jest Rodzicielski plan wychowawczy?

Rodzicielski plan wychowawczy jest porozumieniem o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem w sytuacji, gdy rodzicie nie mieszkają razem (np. po rozwodzie).

 

W takiej sytuacji, dziecko, tak jak i jedno z rodziców, zostaje pozbawione kontaktu z najbliższą mu osobą. Nie ma znaczenia, czy dziecko ma utrudniony kontakt z mamą, czy z tatą. Nie ma też znaczenia, jakie przed rozstaniem były relacje między rodzicami.

Dla dziecka rozstanie rodziców bez wątpienia jest sytuacją wywołującą szereg emocji, w tym moc emocji negatywnych. Im dziecko młodsze, tym trudniej mu nazwać i określić to, co czuje. To dorośli powinni mieć świadomość, że za rodzicielstwem, na które zdecydowali się, idą konsekwencje, z których należy się wywiązywać. Dotyczy to i mamy, i taty. Dorośli ludzie, mimo decyzji jakie podjęli, powinni zrobić wszystko, aby ułatwić dziecku funkcjonować w nowej dla niego sytuacji.

Czego dotyczy Rodzicielski planuwychowawczy?

Każda rodzina jest oczywiście inna i każda znajduje się w innej sytuacji. Dlatego powinna wypracować rozwiązania, które najlepiej do niej pasują. Plan ma na celu pomóc rodzicom w poczynieniu niezbędnych ustaleń na temat opieki nad dziećmi. Wraz z ich dorastaniem sytuacja będzie się zmieniać, więc od czasu do czasu trzeba będzie dokonywać przeglądu i zmiany ustaleń. W niektórych przypadkach, na przykład tam, gdzie miała miejsce przemoc w rodzinie lub niebezpieczeństwo wyrządzenia krzywdy dziecku, Plan może nie być odpowiednim narzędziem. W takiej sytuacji należy zwrócić się o pomoc do specjalisty.

W Planie znajduje się część poświęcona kwestiom finansowym, choć nie obejmuje ona wszystkich aspektów związanych z finansowaniem opieki nad dziećmi. W wielu tego typu sprawach rodzina może potrzebować pomocy doradcy finansowego, rzeczoznawcy majątkowego, adwokata czy notariusza.

Czy łatwo jest wypracować Rodzicielski plan wychowawczy?

Praca nad wypracowaniem rodzicielskiego planu wychowawczego wcale nie jest łatwa. W emocjach trudno określić, jakie rozwiązania byłyby najlepsze dla dziecka/dzieci. Często dorośli ludzie mając żal do siebie nawzajem zapominają, że w ich „wojnie” dziecko nie może być narzędziem, a wychowanie – strategią przeciwko drugiemu rodzicowi. Aby dziecko mogło wychowywać się szczęśliwie musi posiadać spójną i konkretną informację na ten temat.

Dlatego warto pamiętać, że:

Dzieci:

  • Powinny czuć, że mają wpływ na decyzje dotyczące ich przyszłości (w zależności od wieku i stopnia dojrzałości).

  • Należy pomóc im zachować jak najlepsze relacje i kontakty z obojgiem rodziców.

  • Powinny być otoczone miłością i troską w sposób stały i przewidywalny.

  • Służą im stabilne sytuacje i związki – w rodzinie, wśród przyjaciół, w szkole itp.

  • Źle się czują w sytuacjach zmian – nawet niewielkich.

  • Potrzebują jasnych i uczciwych wyjaśnień oraz stosownych do wieku informacji na temat tego, co się dzieje i dlaczego.

  • Powinny mieć możliwość wyrażenia swoich poglądów i powinny zostać wysłuchane.

  • Nie należy jednak zmuszać ich do wyrażania swoich poglądów (na przykład: z którym z rodziców wolą mieszkać). Nie można też dawać im do zrozumienia, że odpowiedzialność za jakiekolwiek decyzje spoczywa na nich.

  • Ich opinie warto wziąć pod uwagę przed podjęciem ostatecznych decyzji. Jeśli decyzja podejmowana jest wbrew ich woli, należy to przyznać i wyjaśnić powody.

  • Zwykle chcą utrzymywać kontakt z dalszą rodziną (rodzeństwem, ciociami i wujkami, dziadkami itd.), a także z przyjaciółmi rodziny.

  • Chcą wiedzieć, jak utrzymywać kontakt z osobami, na których im zależy; na przykład przez wizyty, listy, rozmowy telefoniczne, pocztę elektroniczną itp.

  • Mogą czuć się niepewnie wobec nowych partnerów swoich rodziców, gdy tacy się pojawią. Nowych partnerów należy im przedstawiać w sposób delikatny.

  • Spotkania („kontakty) mają być czymś przyjemnym, ale na początku mogą być stresujące dla każdej ze stron. Warto jednak przy nich wytrwać, bo mogą przynieść korzyść wszystkim.

  • Dla dzieci korzystne jest, gdy spotkania odbywają się regularnie.

  • Plan spotkań powinien zostać ustalony jak najszybciej po rozstaniu, separacji czy rozwodzie.

  • Dla młodszych dzieci lepiej mogą się sprawdzać spotkania krótsze i częstsze. O ile to możliwe, należy organizować odwiedziny dziecka również na noc. Są one bardzo potrzebne, by rodzic i dziecko mogli przeżywać razem codzienne czynności.

  • Jeśli któryś z rodziców nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań dotyczących spotkań, może to być stresujące dla dziecka i powodować, że poczuje się ono mniej bezpiecznie.

  • Nie ma takiego jednego rozwiązania, które będzie odpowiadało wszystkim.

gdy rozmawiacie ze sobą:

  • Zastanówcie się, kiedy, gdzie i jak często będziecie rozmawiać.

  • Szanujcie nawzajem swoje poglądy, choćby wydawały wam się dziwne.

  • Wspierajcie się jako rodzice, np. w kwestii wychowywania czy uczenia dzieci.

  • Myślcie w kategoriach waszej dalszej odpowiedzialności jako rodziców, a nie jedynie w kategoriach trudności, jakie przechodził wasz związek.

  • Starajcie się nie kłócić i nie krytykować wzajemnie w obecności dzieci.

  • Pamiętajcie, że wszyscy ludzie popełniają błędy i jeśli jakiś temat spowodował kłótnię, nie znaczy to jeszcze, że macie przestać ze sobą rozmawiać.

gdy rozmawiacie o waszych planach z dziećmi:

  • Znajdźcie czas, by porozmawiać zarówno z każdym dzieckiem osobno, jak również razem.

  • Pokażcie dzieciom, że wspieracie się nawzajem jako rodzice, mimo że nie możecie już mieszkać razem.

  • Używajcie takich słów i sposobów rozmowy, aby się wzajemnie nie obwiniać.

  • Wyjaśnijcie dzieciom swoje plany oraz ich konsekwencje i wysłuchajcie uważnie, co one na ten temat sądzą.

  • Wspierajcie dzieci w każdej sytuacji, kiedy tylko można.

  • Pamiętajcie, że każde dziecko jest inne i będzie reagowało inaczej na wasze rozstanie.

     

Przede wszystkim omówcie wasze plany z dziećmi i wysłuchajcie tego, co one o tym sądzą!

Zgodnie z art. 95 § 4 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego:

„Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.”

Co możesz zrobić już teraz?

Zapoznaj się z zamieszczonymi w załączniki punktami. Daj sobie na zastanowienie tyle czasu, ile potrzebujesz. Zrób notatki w wyznaczonych kropkami miejscach, by na spotkaniu wspólnym z mamą/tatą móc je omówić, przedyskutować, doprecyzować. Miej na uwadze tak własne ograniczenia, jak i ograniczenia drugiego rodzica. Staraj się potraktować poszczególne punkty z uwzględnieniem potrzeb dziecka. Miej na uwadze, że to co teraz postanowicie, nie pozostanie bez wpływu na przyszłe życie waszego dziecka.

Gdy masz gotowy projekt rodzicielskiegoplanu wychowawczego - złóż wniosek o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego! Potem nie pozostaje nic innego, jak przyjść na mediację.

bottom of page